YATSI'YA 02:00
İçerik ara!
– Demokrasi denildiğinde aklınıza gelen kavramlar nedir?
CEVAP: Demokrasi denilince aklıma özgürlük, eşitlik, hak, hak ve özgürlükler, anayasa, hukuk, kurallar ve yönetim gelmektedir.
– Martin Luther King, konuşmasında Amerika’da yaşanmış olan demokrasi dışı uygulamalardan hangilerine değinmektedir?
CEVAP: Bilhassa kölelik, ırkçılık ve haklara saygısızlık şeklinde uygulamalara değinmektedir.
– Demokratik ilkelerin günlük dünyadaki uygulamalarına örnekler veriniz.
CEVAP: Demokratik ilkeler ile hak ve özgürlüklerimizi kullanırız. Eğitim, sıhhat şeklinde kurumlardan faydalanabiliriz. Bunu yaparken ayrımcılık yapılmaz. İnsanlar istediği mesleği seçebilir ve istediği yerde yaşayabilir.
Aşağıdaki tabloyu örneği dikkate alarak doldurunuz.
Seçme ve seçilme hakkı ⇒ Ülkeyi yönetenleri rey vererek seçme anlamına geliyor. → Kendimizi yönetecek kişileri seçerek belirlemiş oluruz.
Millî egemenlik ⇒ Egemenliğin direkt millete ilişik olması anlamına geliyor. → Milletvekili seçerek milletin temsil edilmesini sağlarız.
Karar alma ve uygulama süreçlerine katılım ⇒ Halkın karar alım aşamalarında etken rol oynaması anlamına geliyor. → Oy kullanır, dilekçe yazar yada bir karara itiraz edebiliriz.
Çoğulculuk ⇒ Toplumun değişik kesimlerinin temsil edilmesi anlamına geliyor. → Düşüncelerimiz meclisteki değişik siyasal partiler tarafınca temsil edilir.
Hukukun üstünlüğü ⇒ Hukukun, ülkede yayılmış ve herkesten üstün olduğu anlamına geliyor. → En yetkili şahıs bile hukukun yaptırımlarına uymak zorundadır.
Özgürlük ⇒ Bir kısıtlanma yada zorlanma olmadan düşünmek ve hareket etmek anlamına geliyor. → Fikirlerimizi baskı altında kalmadan rahatça ifade edebiliriz.
Eşitlik ⇒ Her ferdin yasalar önünde eşit haklara haiz olması anlamına geliyor. → Adalet karşısında çoğumuz aynı haklara sahibizdir.
– İlk Türk devletlerinde kurultaylara hükümdarın eşi de katılırdı. Bu durumu demokrasi ve hanım hakları açısından değerlendiriniz.
CEVAP: Eskiden hanımefendiler devlet yönetiminde erkekler hanım söz hakkına haiz değildi. Devletimizde hanımefendiler meclise 1935 senesinde girdi. Bunları düşündüğümüzde hükümdar eşinin kurultaya iştirak etmesi kadının yönetimdeki yeri bakımından önemlidir. Bu durumda bayanların devlet yönetiminde fikirlerine ehemmiyet verildiğini söyleyebiliriz. Demokrasinin tam olarak gerçekleşmesi için cinsiyet ayırt etmemek gerekir. Bu durumda bütün halkı dikkate almak lazımdır. Kadınları temsil etmesi açısından hükümdar eşinin kurultayda olması güzel bir durumdur.
– Herkesin yasa önünde eşit olması sebep önemlidir? Tartışınız.
CEVAP: Herkes yasa önünde eşit olmasaydı, daha çok hakkı olan insan kabahat işlemiş yada yasalara karşı gelmiş olsa bile yaptırım uygulanmazdı. Adaletin doğru işlemediği bir toplumda kurallara uyulmaz, seviye bozulur ve cemiyet yıkıma doğru sürüklenir. İnsanların birbirinden üstün olmaması, hukuk önünde eşit olmaları onları kurallara uymaya zorlayan ve düzeni elde eden bir durumdur.
– Türk tarihinde yönetim alanındaki uygulamalar demokrasinin hangi ilkeleriyle ilişkilidir? Açıklayınız?
CEVAP: Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı eşitlik ilkesi ile ilgilidir. Bu buyrultu ile padişah her insanın yasa önünde eşit bulunduğunu belirtmiştir. Islahat Fermanı ile bütün vatandaşlar eşit hale gelmiştir. Meşrutiyetin ilanı seçme ve seçilme hakkı ile ilgilidir. Halk seçtiği temsilciler vasıtasıyla Mebusan Meclisi’nde temsil edilmiştir. TBMM’nin açılması ise milli (ulusal) egemenlik ilkesiyle ilişkilidir.
– Türkiye Büyük Millet Meclisinde “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” sözü ile verilmek istenen ileti nedir? Açıklayınız.
CEVAP: Ulus, egemenliğin tek meşru deposu ve sahibidir. Egemenlik, bir topluluğun, bir devletin diyar üstünde haiz olduğu bütün yetkilerdir, özgür olmak, yetki sahibi olmak, hâkimiyet anlamlarına gelir. Bir milletin tam anlamıyla hür ve bağımsız olabilmesi için ulusal egemenliğe haiz olması gerekir.
A. Aşağıdaki tabloyu örneği dikkate alarak doldurunuz.
B. Ülkemizin yönetimindeki demokratik özelliklere örnekler veriniz.
CEVAP: Devletimizde halk seçtiği milletvekilleri ile mecliste temsil edilmektedir. Seçme ve seçilme hakkı bulunmaktadır. İnsanlar din, soy, cinsiyet ayrım etmeksizin hukuk önünde eşittir ve hukuk herkesten üstündür. İnsanlar özgürce düşünme ve davranma hakkına haizdir.
Metni okuyun ve soruları cevaplayınız.
1. Metne bakılırsa Bilge Kağan tek başına karar alıp uygulayabilmekte midir? Neden?
CEVAP: Uygulayamamaktadır. Bu sebeple Bilge Kağan’ın görüşlerinin kurultay tarafınca onaylanması gerekmektedir. Eğer onaylanmazsa kararları uygulanmamaktadır.
2. Kurultay üyelerinin tutumu hangi demokratik ilkelerle açıklanabilir? Neden?
CEVAP: Bu tutum “karar alma ve uygulama süreçlerine katılım” ilkesiyle açıklanabilir. Bilge Kağan’ın kararlarında kurultay etken bir roldedir. Karar alınmasında ve uygulanmasında kurultayın görüşü fazla önemlidir.
Kanun-i Esasi’nin aşağıdaki maddelerini okuyun ve bunlarla ilgili soruları cevaplayınız.
1. Bu maddeler demokrasinin hangi ilkeleriyle ilgilidir? Aşağıya yazınız.
CEVAP: Bu maddeler demokrasinin hukukun üstünlüğü, karar alma ve uygulama süreçlerine katılım ilkeleriyle ilgilidir.
2. Kanun-i Esasi’nin bu maddelerinin benzerlerini 1982 Anayasası’ndan bularak aşağıya yazınız.
Madde 28 – Basın hürdür, sıkıdüzen edilemez. Basımevi oluşturmak izin alma ve mali güvence yatırma şartına bağlanamaz.
Madde 42 – Kimse, eğitim ve tahsil hakkından yoksun bırakılamaz.
Madde 9 – Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve yansız mahkemelerce kullanılır.
Madde 80 – Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, seçildikleri bölgeyi yada kendilerini seçenleri değil, tüm Milleti temsil ederler
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı 177-178-179. Sayfa Cevapları Ekoyay Yayıncılık