Satıcı, içinde belirli bir süre parasız oturması şartıyla evini satabilir mi? 2021

Akdin gereklerinden satış akdine uygun düşmeyen, örf hâline gelmemiş olan ve taraflardan birine yarar elde eden bir şeyin akit esnasında koşul koşulması, Hanefilere bakılırsa sahih olmadığı için bu şekilde meydana getirilen bir alışveriş akdi fâsit olur (Merğînânî, el-Hidâye, V, 123). Şundan dolayı Hz. Peygamber (s.a.s.) şartlı satışı yasaklamıştır (Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, V, 570; ayrıyeten bkz. Buhârî, Büyu’, 73).
Mâlikî ve Hanbelîlere bakılırsa ise, akdin gereği olmayan, sadece akdin gereklerine de aykırı düşmeyen bir şeyin koşul koşulması caizdir (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, III, 178-179; İbn Kudâme, el-Muğnî, VI, 166). Şundan dolayı Resûlullah (s.a.s.) bir sefer esnasında Hz. Cabir’den devesini satın almak istemiş, o da, Medine’ye kadar binmesi şartıyla satabileceğini söyleyince Resûlullah (s.a.s.) bu şartı kabul ederek deveyi satın almıştır (Müslim, Müsâkât, 113).
Buna bakılırsa satıcının, içinde bir süre parasız oturması şartıyla evini satması, Mâlikî ve Hanbelîlere bakılırsa sahihtir. Bu hükmün günümüzde fazlaca yaygın olması hasebiyle artık örf hâline geldiği yorumuyla Hanefîlerin yaklaşımına da aykırı olmadığı söylenebilir.